Αν το παιδί ή το βαφτιστήρι σας περιμένει πώς και πώς να του αγοράσετε μια ταμπλέτα το Πάσχα ή αν έχετε βάλει στο μάτι το καινούργιο έξυπνο κινητό που κυκλοφόρησε στην αγορά (ας πάρουμε κάτι και για τον εαυτό μας!), δεν είστε οι μόνοι: όλες οι σχετικές έρευνες καταδεικνύουν ότι οι συσκευές τεχνολογίας έρχονται πρώτες στις λίστες αγορών.
Τα smartphones, τα tablets, τα λάπτοπ και τα υπόλοιπα γκάτζετ διαδραματίζουν σημαντικό ρόλο στην καθημερινότητα δισεκατομμυρίων ανθρώπων σε όλο τον κόσμο.

Τους ξέχασε η Ιστορία – Οι άγνωστοι μισθοφόροι των αρχαιοελληνικών στρατευμάτων
Εχετε, όμως, αναρωτηθεί ποτέ τι γίνεται στις παλιές συσκευές που πετάμε όταν έρχεται η ώρα να «αναβαθμιστούμε» αγοράζοντας τα τελευταία μοντέλα;

Η ακόρεστη επιθυμία μας για καινούργια και καλύτερα προϊόντα οδηγεί στη δημιουργία γιγαντιαίων χωματερών σε όλο τον κόσμο, οι οποίες κατακλύζονται από ηλεκτρονικές και ηλεκτρικές συσκευές (υπολογιστές, οθόνες, κονσόλες, τηλεοράσεις, ψυγεία κ.λπ.).
Ονομάζονται ηλεκτρονικά απόβλητα (e-waste) και αποτελούν μία από τις μεγαλύτερες απειλές για τον πλανήτη – έστω και αν αυτό είναι το τελευταίο που σκεφτόμαστε την ώρα που κάνουμε κλικ στα αγαπημένα μας apps.

Αντί να ανακυκλώσουμε (ως οφείλουμε) τις συσκευές που δεν χρειαζόμαστε, οι περισσότεροι τις πετάμε στα σκουπίδια, με αποτέλεσμα να καταλήγουν σε Χώρους Υγειονομικής Ταφής ή να προωθούνται παράνομα στις αναπτυσσόμενες χώρες, όπου δημιουργούν τεράστια βουνά επικίνδυνων αποβλήτων.
Σύμφωνα με έκθεση της οργάνωσης Solving the E-Waste Problem (StEP), η οποία υποστηρίζεται από τον ΟΗΕ, το 2012 παρήχθησαν παγκοσμίως 48,9 εκατ. τόνοι ηλεκτρονικών αποβλήτων, μέγεθος που αντιστοιχεί σε επτά κιλά ανά κάτοικο.
Σε τρία χρόνια, η συνολική ποσότητα των συσκευών που πετιούνται θα μπορούσε να σχηματίσει μια γραμμή από φορτηγά χωρητικότητας 40 τόνων τα οποία θα κάλυπταν, το ένα πίσω από το άλλο, τα τρία τέταρτα του Ισημερινού.

Ο αριθμός των ηλεκτρονικών αποβλήτων αναμένεται να αυξηθεί κατά 33% έως το 2017, φτάνοντας τους 65,4 εκατ. τόνους. Το βάρος όλων αυτών των συσκευών ισοδυναμεί με 11 πυραμίδες της Γκίζας, συνιστώντας το… όγδοο (και μάλλον ασχημότερο) θαύμα του κόσμου.

Η οργάνωση StEP κατάρτισε τον παγκόσμιο Διαδραστικό Χάρτη του E-Waste (δείτε τον πληκτρολογώντας www.step-initiative.org/index.php/WorldMap.html), στον οποίο απεικονίζεται το μέγεθος του προβλήματος ανά χώρα.
Οι ΗΠΑ ανακηρύσσονται νούμερο 1 ρυπαντής του κόσμου παράγοντας 9,4 εκατ. τόνους ηλεκτρονικών αποβλήτων το 2012. Ακολουθεί η Κίνα με 7,3 εκατ. τόνους.
Ομέσος Αμερικανός παράγει έξι φορές περισσότερα χάι-τεκ σκουπίδια από τον μέσο Κινέζο: 30 κιλά έναντι 5,4 κιλών ανά κάτοικο αντίστοιχα.

Τα κράτη της Ευρωπαϊκής Ενωσης παράγουν συνολικά 9,9 εκατ. τόνους ηλεκτρονικών αποβλήτων. Τα περισσότερα απόβλητα στη Γηραιά Ηπειρο προέρχονται από τη Γερμανία (1,9 εκατ. τόνοι), ενώ τα περισσότερα ανά κάτοικο παράγονται από τους Νορβηγούς (33,1 κιλά).

Στην Ελλάδα, το 2012 πετάξαμε 165.810 τόνους ηλεκτρονικών συσκευών, αριθμός που αντιστοιχεί σε 14,8 κιλά ανά κάτοικο. Την ίδια χρονιά διατέθηκαν στην ελληνική αγορά 222.530 τόνοι νέου ηλεκτρολογικού και ηλεκτρονικού εξοπλισμού (19,86 κιλά ανά κάτοικο). Με άλλα λόγια, κάθε χρόνο πετάμε περίπου τα τρία τέταρτα των συσκευών που αγοράσαμε την προηγούμενη χρονιά.
Τα περισσότερα ηλεκτρονικά απόβλητα ανά τεμάχιο είναι κινητά τηλέφωνα και ανά βάρος τηλεοράσεις ή οθόνες υπολογιστών.
«Αμαρτωλές» διαδρομές. Τα ηλεκτρονικά απόβλητα πρωταγωνιστούν σε μια «αμαρτωλή» ταξιδιωτική περιπέτεια με θύμα τον πλανήτη: κάθε χρόνο οι ΗΠΑ στέλνουν 26.500 τόνους παλιών συσκευών στις φτωχότερες χώρες του κόσμου.
Συνολικά εξάγονται 14 εκατ. ηλεκτρονικές συσκευές: τα κινητά τηλέφωνα καταλήγουν κυρίως στο Χονγκ Κονγκ, την Παραγουάη και τη Γουατεμάλα, οι υπολογιστές στα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, το Χονγκ Κονγκ και τον Λίβανο, ενώ οι τηλεοράσεις και οι οθόνες προωθούνται στο Μεξικό, τη Βενεζουέλα, την Παραγουάη και την Κίνα.

Τα ηλεκτρονικά απόβλητα περιέχουν τοξικές ουσίες (κάδμιο, μόλυβδο, υδράργυρο, αρσενικό κ.ά.) ρυπαίνοντας τον υδροφόρο ορίζοντα, την ξηρά και τον ατμοσφαιρικό αέρα. Η έκθεση προειδοποιεί ότι πρέπει να ληφθούν άμεσα μέτρα για να αντιμετωπιστεί το φαινόμενο.
Μεταξύ άλλων, προτείνεται η δημιουργία εμπορικών κωδικών για την παρακολούθηση των συσκευών. Το σύστημα αυτό θα ανιχνεύει αυτόματα αν τα προϊόντα μετακινούνται για επισκευή ή για απόρριψη, ελέγχοντας έτσι την – ανεξέλεγκτη έως τώρα – ροή των παλιών συσκευών προς τις αναπτυσσόμενες χώρες.

Ο ευρωπαϊκός στόχος
Η ευρωπαϊκή νομοθεσία προβλέπει την ανακύκλωση των Αποβλήτων Ηλεκτρολογικού και Ηλεκτρονικού Εξοπλισμού (ΑΗΗΕ) σε πιστοποιημένες μονάδες, όπου ανακτώνται υλικά όπως ο χαλκός, ο χρυσός, το ασήμι κ.ά. και εμποδίζεται η διαρροή επικίνδυνων βαρέων μετάλλων. Ωστόσο, στην ΕΕ ανακυκλώνεται μόλις το ένα τρίτο των ηλεκτρονικών αποβλήτων. Η Κομισιόν έχει προτείνει την αύξηση της ανακύκλωσης στο 85% έως το 2019, δηλαδή περίπου 20 κιλά ανά άτομο.

Πέντε ερωτήσεις και απαντήσεις για την ανακύκλωση συσκευών

Είναι επικίνδυνες οι ηλεκτρικές και ηλεκτρονικές συσκευές;
Από τη στιγμή που θα πεταχτούν, η συλλογή, η μεταφορά και η επεξεργασία τους μπορεί να τις καταστήσουν επιβλαβείς καθώς υπάρχει κίνδυνος διαφυγής στο περιβάλλον κάποιων από τα βλαβερά υλικά που περιέχουν. Οι συσκευές πρέπει να μην είναι σπασμένες και να μην καταλήγουν στα πεζοδρόμια ή στα σκουπίδια.

Γιατί πρέπει να ανακυκλώνω τις παλιές συσκευές μου;
Μειώνουμε τον όγκο των σκουπιδιών και τις ανάγκες για νέους ΧΥΤΑ. Επίσης μειώνουμε τον κίνδυνο ρύπανσης του περιβάλλοντος και περιορίζουμε την εξόρυξη και επεξεργασία πρώτων υλών, με αποτέλεσμα την εξοικονόμηση μη ανανεώσιμων φυσικών πόρων.

Τι ποσότητα ηλεκτρονικών πρέπει να ανακυκλώνω κάθε χρόνο;
Για να ελαφρυνθεί το περιβάλλον από τη ρύπανση που προκαλούν οι παλιές συσκευές πρέπει να ανακυκλώνουμε κάθε παροπλισμένη συσκευή μας. Η Ευρωπαϊκή Ενωση ορίζει τα τέσσερα κιλά ως ελάχιστη ποσότητα χωριστής συλλογής οικιακής προέλευσης ανά κάτοικο.

Πώς μπορώ να ανακυκλώσω ηλεκτρονικές συσκευές;
Για τις μεγάλες συσκευές (ψυγεία, κουζίνες, πλυντήρια, ογκώδεις τηλεοράσεις, φωτιστικά κ.ά.): α) με την αγορά καινούργιας συσκευής ζητήστε από το κατάστημα να πάρει πίσω την παλιά ή β) τηλεφωνήστε στον δήμο και ζητήστε να συλλέξει τη συσκευή. Για τις μικρές συσκευές (καφετιέρες, σκούπες, υπολογιστές, μικρές τηλεοράσεις κ.ά.) μεταφέρετε τη μικροσυσκευή: α) σε ένα από τα επιλεγμένα σημεία των δήμων (σχολεία, ΚΕΠ, ΚΑΠΗ κ.α.) ή β) σε ένα από τα συνεργαζόμενα καταστήματα ηλεκτρικών ειδών και σουπερμάρκετ.

Πού μπορώ να απευθυνθώ για ανακύκλωση συσκευών;
Επισκεφθείτε τον ιστότοπο www.electrocycle.gr και βρείτε ποια σημεία ανακύκλωσης υπάρχουν στην περιοχή σας.http://www.electrocycle.gr/site/index.php?option=com_wrapper&view=wrapper&Itemid=149

ΠΗΓΗ: Ανακύκλωση Συσκευών ΑΕ

ΠΗΓΗ: tanea.gr